Tijdens de Tweede Kamerverkiezingen op 17 maart 2021 kon men in zo'n vijftig gemeenten stemmen met stemmal en audio-ondersteuning. Een stemmal en audio-ondersteuning stelt zeer slechtziende en blinde mensen in staat zelfstandig te stemmen. Zo hoeven zij niet meer iemand mee het stemhokje in te nemen of per volmacht te stemmen.
Visio heeft samen met de partners uit de branche, de Oogvereniging, Robert Coppes Stichting en Bartiméus, de handen ineengeslagen om mensen met een visuele beperking én gemeenten te adviseren en ondersteunen.
Van oertijd tot toekomende tijd, van grottekeningen tot robotica en van droom tot werkelijkheid: uit alle disciplines was wel iets te zien. Of te voelen, dat mocht natuurlijk ook. VSO-leerlingen van Visio Onderwijs Breda hebben samen met andere vso-scholen in de regio hun kunstwerken geëxposeerd in het Stedelijk Museum Breda. Onder de titel “Vreemde Tijden” lieten de leerlingen het proces en het eindresultaat zien van het kunstproject rond het thema TIJD.
Plakkaatverf met koffiedrab
Hoor en zie in film en audio hoe de leerlingen op verschillende scholen hun werk hebben gemaakt: door plakkaatverf met koffiedrab te mengen voor een grotschildering, door een minutieus portret te tekenen met jaarringen die veroudering symboliseren, door met elektriciteitsdraden een robot voor de toekomst tot leven te wekken of op de tast een veelzeggend kunstwerk te creëren van kippengaas, herfstbladeren, vilt en papier-maché.
Maar welke materialen, vormen en technieken ze ook hebben gekozen, waar het werkelijk om draait, zijn de intense aandacht, emotie en directheid waarmee de leerlingen het fenomeen tijd benaderen. De vragen en inzichten die ze oproepen, zorgen dat hun kunst je werkelijk raakt. Want, zoals een leerling schrijft: “De klok in je hart die staat nooit stil.”
Openhartige interviews met leerlingen
Speciaal voor deze editie van de VSO EXPO zijn openhartige interviews met leerlingen over deze vreemde tijden opgenomen. Hoe was het leven in coronatijd en hoe gingen leerlingen om met dit virus dat heel hun leven heeft omgegooid en stilgelegd? Even niet naar familie en vrienden, geen groot kerstfeest en geen vakanties naar het buitenland, wat deed dat met ze?
Bekijk de video hieronder.
Vreemde Tijden - VSO Expo
Hoe maak je stations toegankelijk voor mensen met een visuele beperking? ProRail vroeg het aan de Oogvereniging, Accessibility onderdeel van Bartiméus, Koninklijke Visio en PBTconsult. Een gesprek met Visio-adviseur Frouck de Boer over het tegengaan van verblinding, de noodzaak van contrasten en de waarde van voorspelbaarheid. “Ook een goedziende heeft baat bij logische routes.”
“Bij toegankelijkheid denken we vaak in aanpassingen voor mensen met beperkingen. Maar als je de omgeving goed ontwerpt voor mensen met een visuele beperking, is het comfortabeler voor iederéén”, zegt Frouck de Boer, senior adviseur bij Visio Zicht op Toegankelijkheid (VZoT). “Ook een goedziende die snel de trein wil halen, heeft baat bij goede verlichting en logische routes.”
Duidelijk en voorspelbaar
Bij de herinrichting van de stations letten de deskundigen op allerlei aspecten, zoals verlichting, kleur- en helderheidscontrasten, routegeleiding en bewegwijzering. In combinatie moeten die de omgeving duidelijk en voorspelbaar maken. Dat biedt houvast aan álle reizigers, benadrukt de expert. “Voorspelbaarheid en eenduidigheid zijn helpend voor iedereen. Denk aan mensen die moeite hebben met prikkel- en informatieverwerking, bijvoorbeeld door niet-aangeboren hersenletsel of een verstandelijke beperking. En vergeet ouderen niet. Een 60-plusser heeft al meer dan tien keer zoveel licht nodig als een 20-jarige.”
Nauwe samenwerking
Bij de herinrichting werkten de verschillende partijen nauw samen. VZoT focuste op verlichting, PBTconsult op de geleidelijnen en Accessibility hield zich vooral bezig met bewegwijzering. Leden van de Oogvereniging testten de vernieuwingen op twee pilot-stations. De Boer: “We hebben elkaar heel mooi aangevuld. De ervaringsdeskundigen weten het allerbeste waar gebruikers tegenaanlopen, de expertiseorganisaties kennen de technische mogelijkheden.” Omdat visuele beperkingen sterk uiteenlopen, deden mensen met verschillende oogaandoeningen mee. “Iemand met bijvoorbeeld een kokervisus kan zich niet oriënteren, maar wel een bordje lezen. Bij iemand met wazig zicht is dat precies omgekeerd.”
Inclusief ontwerpen
Er valt nog veel te winnen op het gebied van inclusief ontwerpen. De Boer: “Design for all lijkt misschien een modeterm, maar het is toch logisch dat de wereld voor iedereen toegankelijk is? Nu vinden architecten een rustig beeld vaak esthetischer dan contrasten, maar ik hoop dat het sexy wordt om functioneel te ontwerpen. Dan hoef je achteraf ook geen dure aanpassingen te doen om het voor subgroepjes toegankelijk te maken.”
Er is binnen Visio ontzettend veel kennis over het werken met mensen met een visuele beperking. Daar kan in andere delen van de wereld dankbaar gebruik van worden gemaakt. Tegelijkertijd is er in die wereld heel veel andere soort kennis en ervaring waar wij op onze beurt in Nederland profijt van kunnen hebben. Els is programmamanager bij Visio International. Een aantal keer per jaar reist zij naar Egypte en Zuid-Afrika om te delen, te inspireren, samen te werken en te groeien. Haar missie: zorgen dat mensen met een visuele beperking, overal ter wereld, meedoen aan het leven.
Els voert regelmatig gesprekken over inclusie en zelfstandigheid met lokale collega’s, mensen met een visuele beperking en inwoners. “Meedoen, deelnemen aan de samenleving, zo zelfstandig en onafhankelijk mogelijk kunnen leven. Dat kan op verschillende manieren geïnterpreteerd worden. In de praktijk betekent meedoen in Egypte voor iemand met een visuele beperking misschien wel iets heel anders dan voor iemand in Nederland. Om goed aan te kunnen sluiten bij de cultuur en gebruiken van een land of persoon, moeten we in gesprek. Uiteindelijk trainen we de lokale trainers daar, zodat zij de kennis verder kunnen delen en overbrengen.”
“Afgelopen jaar hebben we niet kunnen reizen vanwege COVID, maar hebben we op allerlei andere manieren online getraind en kennis uitgewisseld. We hopen in 2022 weer te mogen reizen en op locatie ons werk te kunnen doen. Daar kijken we als Visio International weer echt naar uit!”
