Elke dag lekker koken. Samen met zijn vrouw wandelen en fietsen. Cor van Herk (71) geniet volop van zijn pensioen. Het is dan ook even schrikken als hij in december 2019 een beroerte krijgt. Dit levert hem hemianopsie op: niet aangeboren hersenletsel (NAH) waarbij een deel van het gezichtsveld wegvalt. Maar bij de pakken neerzitten, is niets voor hem. “Ik bleef proberen en oefenen. Want ik wilde zo graag weer zelfstandig fietsen.”
Hij mist af en toe een deel van het gesprek, is wat vermoeid en krijgt ’s avonds aan tafel een keer zijn vork niet naar zijn mond. Dat dit de voortekenen van een beroerte zijn, weten meneer van Herk en zijn vrouw dan nog niet. Totdat hij heel vaak afwezig is en niet meer goed kan lopen. Ze bellen de huisarts en nog dezelfde dag wordt hij opgenomen in het ziekenhuis. Een herseninfarct.
Gelukkig is hij er op tijd bij. Maar de beroerte heeft wel gevolgen. “In het ziekenhuis bleek dat ik niets zag op rechts. Ik liep tegen iedereen op. Dat had ik zelf niet in de gaten. Want ik zag hen niet.”
Na vijf dagen mag hij naar huis om daar verder te revalideren. Hoewel het heerlijk is om weer thuis te zijn, merkt meneer van Herk daar steeds meer van zijn visuele stoornis. “Ik ging naast het bed zitten en kreeg de sleutel niet in het sleutelgat. Het waren kleine dingen. Maar je moet er wel mee uitkijken. Voor je het weet, stoot je een pan heet water van het fornuis.”
Simpele oefeningen en praktische tips
Met hulp van het revalidatiecentrum leert hij stapje voor stapje omgaan met de gevolgen van zijn herseninfarct. Vanwege zijn beperkte gezichtsveld wijzen ze hem daar op Koninklijke Visio. “Ik heb meteen gebeld en werd gekoppeld aan Nanda. Zij stuurde mij twee stroken op om thuis oogtraining mee te doen. Ik moest oogbewegingen maken om de letters helemaal links, helemaal rechts en in het midden te zien. Dat vond ik maar niks. Het leek heel simpel maar was verdomd lastig en ik wilde veel liever oefenen met fietsen. Maar ze geven je zo’n oefening natuurlijk niet om je te pesten. Dus ik heb braaf drie keer per dag geoefend.”
Daarna mag meneer van Herk de kijktechnieken buiten gaan toepassen. En al snel blijken die ‘simpele’ oefeningen niet zinloos te zijn. “Het leerde mij om op een andere manier te zorgen dat ik toch alles zie. Door deze oogbewegingen, alert te zijn en constant te scannen, maak ik mijn zicht compleet. Nanda gaf ook veel tips waar ik echt iets aan heb en die ik nog steeds toepas. Bijvoorbeeld als ik een ruimte binnenkom, kijk ik eerst naar rechts zodat ik zo snel mogelijk alle mensen in de ruimte kan overzien. Aan tafel kies ik ervoor om aan de rechterkant te gaan zitten van mijn tafelgenoten. Zo zie ik hen in mijn aanwezige linker gezichtsveld.”
Fietsen met twee cameraatjes
En dan kan het oefenen met fietsen beginnen. “De eerste keer was niet om aan te zien. Ik reed de hele tijd aan de linker kant omdat voor mijn gevoel op rechts niets was. Ik had niet het vertrouwen dat ik ooit weer de weg op zou kunnen.”
Dat vertrouwen komt langzaam terug als meneer van Herk samen met Nanda gaat fietsen. Eerst op rustige paadjes in de buurt. Later in Den Haag met trams, auto’s en fietsers om hem heen. Om te checken of hij écht goed kijkt, krijgt hij een bril op met twee cameraatjes. “Dat is zo’n mooi hulpmiddel. Het volgt je oogbewegingen. Heel interessant om te zien waar je allemaal kijkt.”
Familiedag
De oefeningen, tips en technische snufjes van Koninklijke Visio zijn niet het enige waar meneer van Herk veel aan heeft gehad. Ook de familiedag heeft hem enorm geholpen. “Daar ontmoette ik twee andere mensen die minder zien na een beroerte. En het mooiste was dat mijn dochter en vrouw mee mochten om te ervaren hoe het voor mij is. Ze kregen een bril op die deels was afgeplakt. Dan moesten ze koffie inschenken en een stukje cake afsnijden. Dat lukte. Maar met heel veel moeite. We gingen ook naar buiten. Toen was het mijn beurt om ‘Let op het afstapje’ te zeggen. Want die hadden ze natuurlijk niet gezien.”
Zijn dochter en vrouw waren verbaasd hoe moeilijk het is om met beperkt zicht dagelijkse handelingen uit te voeren. “Mijn dochter zei: ‘Ik wist niet dat het zó erg was’. Ik dacht alleen maar ‘Wat heb ik inmiddels al veel geleerd!”
Blijven genieten
Door alles wat meneer Van Herk heeft geleerd, geniet hij weer van elke dag. Zelfs nog een beetje meer dan voor de beroerte. En dat gunt hij anderen ook. “Blijf oefenen en proberen. Maar accepteer ook als iets écht niet meer lukt of langzamer gaat. En geniet vooral heel veel van alles wat je nog wel kunt.”